Naukowcy, których prace są częściowo finansowane z Siódmego Programu Ramowego (7PR) zidentyfikowali warianty ludzkiego DNA (kwasu dezoksyrybonukleinowego), które zwiększają możliwości prognozowania na podstawie testu wykorzystywanego do pomiaru swoistego antygenu sterczowego (PSA) – białka wytwarzanego przez normalne komórki prostaty, którego poziom jest podwyższony w przypadku obecności nowotworu. Wyniki zostały zaprezentowane w czasopiśmie Science Translational Medicine.
Badania, prowadzone pod kierunkiem islandzkiej grupy deCODE Genetics, zostały wsparte przez dwa projekty finansowane ze środków unijnych: PROMARK (Genetyczne warianty nowotworu prostaty jako biomarkery postępu choroby) oraz CANCERGENE (Identyfikacja i charakterystyka funkcjonalna genetycznych wariantów zagrożenia nowotworem). Projekt PROMARK otrzymał 2,71 mln EUR z tematu „Zdrowie” 7PR, a projektowi CANCER-GENE przyznano grant z budżetu Działania Marie Curie o wartości 1,5 mln EUR.
Na ogół lekarze zlecają przeprowadzenie badania poziomu PSA w celu ustalenia, czy pacjent cierpi na raka prostaty. Eksperci sugerują, że biopsja prostaty powinna być wykonywana u mężczyzn, których poziom PSA przekracza określony próg. Problem polega jednak na tym, że pacjenci wolni od raka również mogą mieć wysoki poziom PSA. Należy zauważyć, że występują znaczne różnice między poziomami odniesienia notowanymi u osób zdrowych. To oznacza, że zdarzają się przypadki mężczyzn dotkniętych rakiem, którzy nie są poddawani testom oraz biopsje przeprowadzane u zdrowych mężczyzn.
Naukowcy z Europy i USA przeanalizowali cztery polimorfizmy pojedynczego nukleotydu (SNP) i odkryli, że można je wykorzystać do ustalenia indywidualnego progu PSA, który dostarczy precyzyjnych informacji, u których mężczyzn dodatni wynik biopsji jest bardziej prawdopodobny, a którzy nie potrzebują tego badania.
Ich odkrycia wskazują, że dziedziczne czynniki odgrywają rolę w około 40% zmienności poziomu PSA w ogólnej populacji. Zatem skorygowanie wyników testu o wpływ genetyczny może potencjalnie poprawić czułość i specyficzność badania. Zespół przeprowadził badania asocjacyjne całego genomu oraz analizę kontrolną na podstawie danych PSA 16.211 mężczyzn (15.757 Islandczyków i 454 Brytyjczyków) – u których nie zdiagnozowano raka prostaty – aby ustalić warianty sekwencyjne powiązane z poziomem PSA. Naukowcy odkryli w całym genomie powiązanie poziomu PSA z SNP w sześciu loci.
Następnie przeprowadzono ocenę ponad 300.000 SNP w dużych kohortach kliniczno-kontrolnych z Islandii, Holandii, Rumunii, Hiszpanii i USA, aby sprawdzić, czy istnieje powiązanie między poziomem PSA niezależnie od samego zagrożenia rakiem prostaty.
Naukowcy odkryli, że 3 allele łączone z wysokim poziomem PSA są powiązane z wyższym prawdopodobieństwem ujemnego wyniku biopsji u 3.834 mężczyzn, których poddano temu badaniu. Analizując powiązanie między 6 loci a zagrożeniem rakiem prostaty u 5.325 chorych i 41.417 zdrowych mężczyzn z grupy kontrolnej, naukowcy odkryli, że SNP dwóch alleli były powiązane wyłącznie z poziomem PSA, podczas gdy inne 4 loci wiązały się z zagrożeniem rakiem prostaty.
„To zwyczajna genetyka o bezpośrednim zastosowaniu klinicznym” – wyjaśnia szef deCODE Genetics, Kari Stefansson, naczelny autor raportu z badań. „Wczesne wykrycie raka prostaty umożliwia niemal całkowite wyleczenie. Wyzwanie stanowi skuteczniejsza stratyfikacja populacji pod względem zagrożenia, aby rozpoznawać i poddawać biopsji osoby o wysoki zagrożeniu i z agresywną postacią choroby, minimalizując liczbę wykonywanych biopsji z wynikiem ujemnym” – dodaje.
„Wykorzystując genetykę zwiększamy czułość i specyficzność testów PSA. Jak niemal w przypadku każdego białka w organizmie, poziom PSA różni się między poszczególnymi osobami w zależności od SNP, które regulują ekspresję genów. Przedstawione dzisiaj SNP umożliwiają nam spersonalizowanie progów PSA, zmieniając tym samym decyzję o ewentualnej biopsji w stosunku do znacznego odsetka mężczyzn.”
Wkład w badania wnieśli naukowcy z Hiszpanii, Holandii, Islandii, Rumunii, USA i Wlk. Brytanii.
Więcej informacji:
deCODE Genetics:
http://www.decode.com/
Science Translational Medicine:
http://stm.sciencemag.org/
Projekt PROMARK:
http://www.promark-fp7.eu/
Projekt CANCERGENE:
http://www.cancer-gene.eu/
Zdrowie 7PR:
http://cordis.europa.eu/fp7/health/
Działania Marie Curie:
http://cordis.europa.eu/fp7/mariecurieactions/home_en.html
Teksty pokrewne: 27472, 30610
Kategoria: Wyniki projektów
Źródło danych: Science Translational Medicine; deCODE Genetics
Referencje dokumentu: Gudmundsson, J., et al. (2010) Genetic correction of PSA values using sequence variants associated with PSA levels. Sci Transl Med, publikacja internetowa z dnia 15 grudnia. DOI:10.1126/scitranslmed.3001513.
Indeks tematyczny: Badania Naukowe; Medycyna, zdrowie; Biotechnologia; Nauki biologiczne; Koordynacja, wspólpraca
RCN: 32878
http://cordis.europa.eu/fetch?CALLER=PL_NEWS&ACTION=D&SESSION=&RCN=32878
